یکی از عوامل مهم بازاریابی که نقش تعیینکنندهای در موفقیت تولیدکنندگان در بازارهای جهانی دارد، توزیع مویرگی است، با توجه به رقابتی شدن صنایع، نیاز به سیستم توزیع یکپارچه و هماهنگ بیش از گذشته احساس میشود، فرایند توزیع و پخش فرایند پیچیدهای نیست ولی این فرایند از حساسیت بالایی برخوردار است، چرا که روش پخش، زمان تحویل کالا و حضور فعال و پررنگ در بازار باعث میشود تا یک برند در ذهن مشتری ثبت شود.
به دلیل گستردگی صنعت پخش و پیچیدگی فعالیتها، به نرمافزارهای ویژهای در این صنعت نیاز است، حجم تراکنشهای بالا این پیچیدگیها را تشدید میکند و نیاز سازمان به دستیابی به گزارشات مدیریتی مانند اطلاعات درست برای برنامهریزی تأمین، تولید، توزیع و کاهش چشمگیر هزینههای اضافی، بیشتر حس میگردد.
در شرایط فعلی تولیدکنندگان در تکاپوی تأمین نقدینگی و سودآوری برای حفظ بقا هستند و از سوی دیگر مصرفکنندگان با چالش حفظ قدرت خرید دستوپنجه نرم میکنند. کاهش قیمت محصول در زمان ارائه به مشتری برای هر دو طیف اهمیت بالایی دارد. هزینه پخش یکی از عوامل بهای تمامشده کالا فروش رفته است که ارتقا این بخش بهعنوان حلقه واسط بین تولیدکننده و مصرفکننده نهایی سهم مهمی در کارایی سیستم دارد.
کاهش هزینههای مبادله کالا میتواند منجر به افزایش سود برای تولیدکننده و کاهش قیمت خرید برای مصرفکننده گردد. تجربهای که در چندساله اخیر منجر به عرضه مستقیم کالا توسط تولیدکننده در فروشگاههای تخصصی و آنلاین شده است که به دلیل هزینه پخش کمتر، عرضه محصول با قیمت کمتری صورت میگیرد و همین موضوع منجر به استقبال مصرفکننده نهایی شده است.
این چرخه منجر به رضایت مصرفکننده نهایی، افزایش نقدینگی بیشتر سازمان و سرمایهگذاری جهت توسعه شده است و این خود اهمیت هزینه پخش را متذکر میشود.
1-جمعآوری اطلاعات دقیق و بهروز از بازار
2-پوشش بیشتر بازار
3-ارتباطات گسترده با مصرفکننده نهایی
4-اطلاع از نظرات و نیاز مصرفکننده نهایی
5- ریسک از دادن مشتری
6–هزینههای شبکه توزیع
7- قدرت چانهزنی شرکت در مذاکرات با اطلاع از بهای تمامشده
8-شکلگیری رقبا جدید
9-زیر فروشیهای احتمالی در بازار و عدم ردیابی و شناسایی
10-کمبود نقدینگی در سازمان
11-یکپارچه نبودن فرایند توزیع و پخش از مرحله سفارش گذاری تا تحویل و تسویهحساب
12-مشکلات منابع اعم از نیروی انسانی، کالا و وسایل نقلیه
13-پیچیدگی محاسبات کمیسیون در خصوص عوامل فروش و مشتریان
14-عدم کنترل حساب مشتریان در واحد فروش با واحد مالی
15-عدم یکپارچگی با سایر نرمافزارها اعم از انبار، خزانه، حسابداری، حقوق و دستمزد
صنعت پخش یکی از صنایع مهم در هر کشوری محسوب میشود. واحدهای تولید برای اینکه بتوانند محصولات خود را به دست مصرفکنندگان برسانند، این شیوه را مورد توجه قرار میدهند. فرایندهای پیچیده این صنعت همواره هزینههایی را برای سازمان در بردارد که اگر عوامل ایجادکننده کنترل نشود آسیب جدی به همراه خواهد داشت.
صنعت پخش در دنیای امروز با تحولات عظیمی مواجه شده است که نمونه موفق این تحولات فروشگاههای آنلاین بوده که افزایش بهرهوری و همکاری بین توليدکنندگان، شرکتهای پخش و خردهفروشیها را در پي داشته است، تولیدکنندگان به واسطه يکپارچگي بين سيستم فروش، ارسال کالا و مديريت موجودي خود، تقاضاي مشتريان را به سرعت و با کمترين هزينه تولید و تحویل میکنند و علاوه بر آن به واسطه یکپارچگی سیستم، اطلاعات دقيقی از ویژگیهای فروش خود شامل زمان، محل و مقدار فروش خود را به دست میآورند.
اين تحول در شیوه توزیع به واسطه برخورداري از فناوري روز امکانپذیر شده و همزمان با کاهش هزینه تولید، موجودیهای انبار، قیمت تمامشده فروش را کاهش داده و کیفیت توزیع و فروش را افزایش میدهد، بهگونهای که رابطه برد –برد را برای همه ذینفعان به همراه دارد که با کاهش قیمت فروش، استقبال مصرفکننده نهایی را به همراه داشته است.
بهرهگیری از فناوریهای روز دنیا نه بهصورت خاص بلکه در تمامی فرایندهای زنجیره ارزش کالا منجر به دستیابی به اطلاعات درست برای برنامهریزی تأمین، تولید، توزیع بهموقع و کاهش چشمگیر هزینههای اضافی شده است.
پخش در دهههای اخیر نقش کلیدی در توسعه صنایع تولیدی کشور ایفا کرده و دارای جایگاه مهمی برای تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی است، تغییرات سریع محیطی که با شرایط اقتصادی کشور هم مرتبط است، باعث افزایش هزینهها و آسیبپذیری صنعت در سالهای اخیر شده و بسیاری را بر آن داشته است تا از روشهای نوین برای توسعه این صنعت بهره گیرند. استفاده از فناوری اطلاعات در این صنعت در چند ساله اخیر بهصورت جزءنگر و برای رفع بخشی از فعالیت سازمان بهعنوان پخش بوده و بههیچعنوان کلیت سازمان مدنظر قرار نگرفته است.
چالش جدی که در صنعت پخش در ایران وجود دارد عدم هماهنگي ميان چرخه توليد و توزيع است؛ در مواردي بخش توليد بدون اطلاع از نياز بازار اقدام به توليد کرده و از چرخه توزيع انتظار حداکثر فروش را دارد. در این وضعیت تصوير واضح و دقیق از تقاضاي موجود در بازار و انتقال آن به توليدکننده وجود ندارد، عدم همخوانی تولید با تقاضا منجر به دپو کالا، افزایش هزینه انبارداری و در نهایت افزایش قیمت تمامشده کالای توزیع شده میشود.
افزایش تولید و عدم فروش منجر به کاهش نقدینگی در سازمان و عدم کنترل مدیریت نقدینگی میگردد، درصورتیکه با ايجاد جريان اطلاعاتي، توليدکننده بر اساس تقاضای بازار برنامهریزی میکند و در نهایت همافزایی اطلاعاتی برای سازمان ایجاد میشود.
شرکتهای نرمافزاری زیادی راهکارهای ویژهای برای صنعت پخش ارائه کردهاند ولی اکثر این راهکارها خود را درگیر افزایش عملکردی یک بخش نموده و بهصورت کلنگر تمام نیازهای سازمان را پاسخگو نیستند و تنها به بخشی از سازمان بنام واحد پخش توجه شده که نیازهای زیر را پوشش میدهند:
سفارش گیری، برنامهریزی، حمل و توزیع کالا
مدیریت بخشنامه متنوع فروش، تخفیفات و جوایز
مدیریت گروه عوامل فروش
فراهم نمودن بستر سفارش گیری آنلاین کالا برای افزایش سرعت در فروش و پخش
سایر فرایندهای کلیدی کسبوکار از جمله خرید، حسابداری توزیع و پخش، انبار و حسابداری انبار، خزانهداری، بهای تمامشده و تولید نیز به دلیل عدم یکپارچگی با نرمافزار توزیع و پخش بهطور مجزا تنها به تبادل اطلاعات با یکدیگر میپردازند که مدیریت سازمان جهت پیشبرد اهداف کلان سازمان میبایست این چنددستگی را با ابزارهای دیگری پیوسته کند که همواره دارای ایرادات و اشکالاتی نیز است.
عدم یکپارچگی در سازمان منجر به ایجاد جزایر اطلاعاتی واحدهای مستقلی میگردد که باوجود فعالیت در یک بستر تحت عنوان سازمان اما هرکدام به فکر بهبود عملکرد خود هستند و هیچگاه عملکرد کلی سازمان در نظر گرفته نمیشود.
با یک تفکر هماهنگ و یکپارچه، برنامهریزی و مدیریت بهینهتر و استفاده اثربخش از فناوری اطلاعات میتوان این مسیر را بهبود بخشید و کنترل بهتری بر هزینهها از مرحله تولید تا توزیع انجام داد.
نرمافزارهای جامع و یکپارچه راهحلی برای برنامهریزی و کنترل فعالیتهای اصلی سازمان به شمار میرود و بهطور کلان سازمان را رصد میکند، شیوه برنامهریزی جزءنگر نخواهد بود و تنها به عملکرد یک واحد و بخش نگاه نمیکند و عملکرد کل را در نظر میگیرد، نرمافزارهای جزیرهای مبتنی بر یک فرایند تکمحوره پخش تنها با نگاه افزایش عملکرد سازمان پخش طراحیشده است و به چالشهای کل سازمان نمیپردازد.
-تولید
- ذخیرهسازی و انبار کالا برای توزیع
- دریافت سفارش از مشتریان
- تحویل کالا به مشتریان
- وصول مطالبات
- کنترل و دریافت اطلاعات از بازار
-محاسبات بهای تمامشده از تولید تا پخش کالا
حیات شرکتهای تولیدی به کنترل کلیه هزینههای خود است و در جهت کنترل این هزینهها به دست آوردن بهای تمامشده تولید، فروش و پخش یکی از الزامات اساسی هست و عدم کنترل هر کدام از این بخشها حیات شرکت را به خطر میاندازد.
مجزا کردن هر پخش و یا اصطلاحاً جزیرهای دانستن فرایند پخش باعث عدم تمرکز روی هزینههای مالی این بخش در بهای تمامشده فروش رفته کالا را به دنبال خواهد آورد و همچنین تصمیمگیری یکپارچه مدیریت را دچار مخاطراتی جدی میکند. به عبارتی دیگر در بلند مدت، شرکت پخش کننده به علت جزیرهای بودن و همچنین بدیلی ایجاد منابع مالی در سازمان عملاً تعیینکننده خطمشی تولیدکننده خواهد بود و تولیدکننده باید تابع تصمیمات واحد پخش شود.
اتکای بیشازحد به تصمیمات پخشکننده محصول بدون در نظر گرفتن سایر اطلاعات سازمان و هزینههای انجامشده در سایر بخشهای دیگر همیشه شرکتهای تولیدی را با این خطر روبرو میسازد که آیا پخش محصولات هزینههای ایجادشده برای تولید کالا را در نظر میگیرد و یا برای از دست ندادن بازار و فرصتهای ایجادشده سفارش گذاری میکند.
نرمافزار توزیع و پخش شماران با فراهم نمودن بستر لازم برای مدیریت یکپارچه به کسبوکارهای فعال در این صنعت کمک میکند که در فرایندهای توزیع و پخش را بهصورت یکپارچه با سایر فرایندها در نرمافزار پیادهسازی نماید و با اطمینان از یکسان بودن اطلاعات کنترل دقیقی از زمان تأمین کالا، تولید و توزیع کالا داشته و امکان تبادل بهتر اطلاعات بین واحدها را فراهم ساخته و بستری مناسب برای رشد و توسعه کسبوکار ایجاد خواهد کرد، ویژگیهای اصلی این نرمافزار شامل:
امکانات
گزارشات
توزیع، رساندن محصول مناسب در زمان مناسب و مکان مناسب، به مشتریان هدف است. تصمیم درباره کانال توزیع و فروش کالا، از جمله مهمترین تصمیماتی است که فرا روی مدیران قرار دارد. نبض یک شرکت در دست شبکه توزیع و فروش آن است، اما با همه این شرایط اغلب شرکتها به کانالهای توزیع کالاهای خود توجه کافی ندارند و این امر گاه عواقب زیانباری برای آنان به دنبال دارد و در مقابل، بسیاری از شرکتها با استفاده از سیستم های توزیع خلاق، به مزیت رقابتی دست یافته اند.
در بازار رقابتی امروزی توجه به مساله فروش، عرضه مستقیم کالا و توزیع درست محصولات باعث افزایش سود شرکتهای تولیدی و پخش میگردد. لذا مدیران در نظر دارند با عرضه مناسب محصولات خود با در نظر گرفتن زمان تحویل، پراکندگی جغرافیایی و سود فروش، ضمن ارایه خدمات مناسب به مشتریان بیشترین بهرهوری را متوجه سازمان خود نمایند.
ثبت دریافت سفارش از مشتریان، تحویل کالا به مشتریان، وصول مطالبات و کنترل حساب مشتریان، فروشنگان و بازاریابها در نرمافزار توزیع و پخش شماران به سهولت انجام میپذیرد. از ویژگیهای منحصر به فرد این نرمافزار ارتباط کامل با سایر نرمافزارهای مرتبط از جمله؛ حسابداری، خزانهداری، انبار، فروش و ... است که مانع دوباره کاری در ورود اطلاعات و عدم مغایرت در گزارشات خواهد بود.
امکانات
هدف از توزیع و پخش رساندن محصول در زمان ومکان مناسب به مشتریان مورد نظر می باشد. در فرایندهای بازاریابی جدید نقش توزیع و پخش بسیار مهم تر از تبلیغات است، چه بسا در بسیاری از موارد با گستردگی تبلیغات، به علت ضعف در فرایند توزیع و پخش امکان به موقع رساندن محصول به مشتریان وجود ندارد.
در جوامع امروز وابستگی به نام های تجاری در حال توسعه و تغییر میباشد و مشتری الزامی به خرید محصول از شرکت A را ندارد، بلکه میتواند محصول شرکت B و یا هر شرکت دیگری را خریداری نماید و یا نهایتا محصولی را که از طریق شبکه توزیع و پخش در زمان و مکان مورد نیاز در دسترس می باشد را تهیه مینماید.
با این دیدگاه در سالهای اخیر شرکتهای تولیدی بر روی توزیع و پخش و کنترل این فرایند که نیازمند یک سیستم یکپارچه میباشد، تمرکز بیشتری نمودهاند.
امروزه شرکتهای تولیدی که حجم وسیعی از کالا با برندهای معتبر را تولید مینمایند، با آگاهی از اهمیت بالای توزیع و پخش به موقع ودسترسی آسان به کالا برای مشتریان، مجموعه ای از شرکتها، توزیع و پخش خود را به صورت تخصصی راهاندازی نمودهاند که این مجموعه ها در حال حاضر از شرکتهای قوی و معتبر توزیع و پخش در کشور محسوب می شوند.
نکته حائز اهمیت این است که به طور معمول شرکتهای تولیدی بزرگ که دارای شبکههای توزیع و پخش مستقلی هستند، معمولاً از برندهای معتبری میباشند که ازحضور فعالی در بازار برخوردارند که از این طریق سودهای کلانی از محل فروش محصولات برای کارخانه های خود ایجاد مینمایند. اما شرکتهایی که با شبکههای توزیع و پخش دیگری فعالیت دارند، از این مزیتها برخوردارنمیباشند و یا کم بهرهاند که این شرایط هزینههای سرسامآوری را برای توزیع و پخش محصولات و تقویت جایگاه برند در بازار در بردارد.
یكی از مشکلاتی که بازار ایران با آن مواجه میباشد، رقابت شرکتها برای ارائه كالا و خدمات مطلوب با نازلترین قیمت است. زیرا به دلیل ارتباط مستقیم قیمت با قدرت پرداخت مصرفكننده، یكی از شاخصهای اساسی تصمیمگیری مشتری برای خرید کالا یا خدمات، قیمت آن میباشد.
راهکار شرکتهای تولیدی برای حفظ مناسب نگهداشتن این هزینهها، افزایش حجم تولیدات، توسعه بازارهای تحت پوشش و حضور در سایر بازارهای غیرفعال میباشد تا از این طریق بتوانند هزینههای ثابت خود را با حجم بیشتری از تولید سرشكن نمایند و همچنین از این راه بتوانند بهای تمامشده كالا را كاهش دهند و در نهایت حاشیه سود خود را افزایش دهند.
نكته اساسی در این راهکار کنترل هزینههای سربار شرکت از طریق تولید تا توزیع و پخش است. بنابراین مجموعهها و مجتمعهای بزرگ تولیدی به منظور دستیابی به این هدف، نیازمند سیستم یکپارچه هستند تا بتوانند کلیه فرایندهای تولید، توزیع و پخش خود را ثبت و همچنین امکان گزارش گیری نیز وجود داشته باشد.
یک سیستم تولیدی و توزیع و پخش میبایست 7 دستهی اصلی از وظایف را به انجام برساند که عبارتاند از:
حیات شرکتهای تولیدی وابسته به کنترل تمامی هزینهای خود میباشد. کنترل این هزینهها منوط به دست آوردن بهای تمامشده تولید، فروش و توزیع و پخش است و عدم کنترل هر کدام از این بخشها خطری برای شرکت بهحساب میآید.
مجزا نمودن توزیع و پخش و یا اصطلاحاً جزیرهای دانستن فرایند توزیع و پخش باعث عدم تمرکز برروی هزینههای مالی این بخش در بهای تمامشده وکالاهای فروش رفته است. این شرایط تصمیمگیری یکپارچه مدیریت را نیز دچار مشکل مینماید. به عبارت دیگر، در بلند مدت شرکتهای توزیع و پخش بعلت جزیرهای بودن و بهدلیل ایجاد منابع مالی در سازمان عملاً به تولیدکننده خط مشی میدهد و در نتیجه تولیدکننده میبایست تابع تصمیمات پخش کننده باشد.
توجه بیش از حد به تصمیمات پخشکننده محصول، بدون در نظر گرفتن سایر اطلاعات سازمان و هزینههای ایجاد شده در سایر بخشهای دیگر همیشه شرکتهای تولیدی را با این خطر روبرو میسازد که آیا توزیع و پخش محصولات هزینههای ایجادشده برای تولید کالا را دربر میگیرند و یا برای از دست ندادن بازار و فرصتهای ایجادشده سفارش گذاری مینماید.
نرم افزار توزیع و پخش شرکت شماران سیستم بهدلیل یکپارچه بودن، مدیریت متمرکزی بر روی فرایندهای شرکت دارد. این نرم افزار تمامی فرآیند از تولید تا رسیدن محصول به دست مشتری را ثبت مینماید.
در واقع در هر لحظه مدیریت میتواند تصمیمگیری نماید که توزیع و پخش یک محصول را به دلیل هزینههای زیاد کم نماید و یا برعکس با بالا بردن توزیع و پخش محصول امکان سرشکن کردن هزینههای سربار روی میزان بالاتری از تولید فراهم آورند و بدین صورت بهای تمامشده را کاهش دهند.
در بسیاری از مطالعات صورت گرفته در پروژههای شرکت شماران سیستم، یکی از دلایلی شکست نرم افزار توزیع و پخش عدم اطلاع واحد توزیع و پخش از ظرفیت تولید میباشد که در نرم افزار توزیع و پخش شماران به دلیل متمرکز بودن سیستم سفارش دهی و سیستم سفارش گذاری برنامهریزی تولید، مشکلاتی از قبیل عدم توجه به ظرفیتهای تولید وجود نخواهد داشت.